สมุนไพรเเก้เหงือกบวม

สมุนไพรเเก้เหงือกบวม

กรดน้ำ

ชื่ออื่น  ขัดมอนเล็ก, กัญชาป่า, กระต่ายจามใหญ่, มะไฟเดือนห้า, เทียนนา (จันทบุรี), ขัดมอนเทศ (ตรัง), หญ้าหัวแมงฮุน,หญ้าจ้าดตู้ด (เหนือ), ตานซาน (ปัตตานี), หูปลาช่อนตัวผู้ (ตราด), เอี่ยกำเช้า (จีนแต้จิ๋ว), หญ้าพ่ำสามวัน (ฉาบ), แหย่กานฉ่าน (จีนกลาง)ชื่อสามัญ  Sweet Broomweed, Macao Teaชื่อวิทยาศาสตร์  Scroparia dulcis Linn.ชื่อวงศ์  SCROPHULARIACEAE ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ต้น : เป็นพรรณไม้พุ่ม ลำต้นไร้ขน มีความสูงประมาณ 25-80 ซม.ใบ : เป็นสีเขียวแก่ ใบเล็ก ขอบของใบจะหยักแบบฟันปลายาวประมาณ 1-2 นิ้ว ใบออกตรงข้ามกันเป็นเกลียวรอบกิ่งกิ่ง : กิ่งเล็กเรียว กิ่งแผ่สาขามาก

ดอก : ดอกสีขาว เล็ก กลีบเลี้ยงมีจำนวน 4 กลีบ เกสรตัวเมียมี 1 อัน ต้นหนึ่งจะมีดอกมากส่วนที่ใช้ : ใบ, ลำต้น, ราก

สรรพคุณทางสมุนไพร

ใบ   รสฝาด ขับระดูขาว แก้ไอ แก้หลอดลมอักเสบ บำรุงธาตุ แก้ไข้ แก้ปวดฟัน ต้น   รสฝาด แก้ไอ แก้ไข้ แก้ท้องเสีย แก้ปวดท้อง แก้ลำไส้อักเสบ แก้ผื่นคัน แก้ขัดเบา ลดอาการบวมน้ำ แก้เหงือกบวม แก้ปากเปื่อยลูก   รสฝาดเมา ขับพยาธิไส้เดือนราก   รสฝาด ขับปัสสาวะ แก้ไข้ แก้ปวดศีรษะ แก้โรคเบาหวาน แก้ผื่นคัน สมานลำไส้ แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้จุกเสียด

ตำรับยา

1. เด็กที่เป็นไข้ให้ใช้ลำต้นที่สด ประมาณ 15 กรัม นำมาต้มใส่น้ำ ใส่น้ำตาลพอมีรสชาติ แล้วกรองเอาน้ำกิน

2. เป็นผื่นคัน ให้ใช้ลำต้นที่สดตำให้ละเอียด คั้นเอาน้ำมาทาที่เป็น

3. ขาบวมเนื่องจากเป็นโรคเหน็บชา ใช้ลำต้นที่สดขนาด 30 กรัม แล้วเอากินทุกเช้า-เย็นหลังอาหาร

4. เป็นหัด ให้ใช้ลำต้นที่สด ต้มแล้วกรองเอาน้ำกินติดต่อกัน 3 วัน

5. ลำไส้อักเสบ ปวดท้อง ปัสสาวะขัด ใช้ลำต้นขนาด 15-30 กรัม ต้มให้เดือดแล้วเอาน้ำกิน

6. มีอาการเจ็บคอ ใช้ลำต้นที่สด ประมาณ 120 กรัมตำให้ละเอียดแล้วคั้นเอาน้ำผสมกับน้ำผึ้ง รับประทาน

7. ไอ ใช้ลำต้นที่สด ประมาณ 30-60 กรัม ต้มให้เดือดแล้วเอาน้ำรับประทาน

สารเคมีที่พบ

ต้นสด มี tritriacontone,sitosterol,d-mennitol,dulciol,dulcioline,scoparol,amellin,betulinic acid,iffaionic acid,benzoxazolinone,friedilin,glutinol,l-amyrin,dulcioic acid และ แอลคาลอยด์ ราก มี d-mannitol และ tannin, เปลือก มี hexacosanol,B-sitosterol และ d-mannitol

ข้อมูลทางคลีนิค :
ให้คนป่วยที่เป็นโรคเบาหวานทานอะเมลลิน (amellin)(สารที่สกัดจากลำต้นกรดน้ำที่สดในขนาด 15-20 มิลลิเมตรต่อวัน) ในระยะเวลา 30 วันจะช่วยลดน้ำตาลในโลหิตและปัสสาวะปฏิกิริยาในการลดจะลดลงที่ละน้อยคุณภาพ ของยาห่างจาก อินซูลิน(insulin)ทั้งนี้เพราะยานี้ไม่ทำให้ปริมาณน้ำตาลในโลหิตลดต่ำกว่า เดิมอะเมลลินจะช่วยลดธาตุเหล็กในเซรุ่มช่วยเพิ่มสภาพด่างในร่างกายของคนไข้ ที่เป็นโรคเบาหวานเพิ่มระดับในเม็ดโลหิตแดง และอะซีโตนโตนบอดีส์(acetone bodies) ในโลหิตจึงช่วยรักษาคนที่เป็นโรคเบาหวานที่มีอัลบูมิน(albumin) คีโตน(ketone)ในปัสสาวะ และที่มีอาการโลหิตจาง จากนั้นยังช่วยลดไขมันในบาดแผลให้หายเร็ว

ข้อมูลทางเภสัชวิทยา :
น้ำที่คั้นหรือสารที่ได้จากการสกัดจากราก (สารเคมีในรากกรดน้ำมี tannin,d-mannitol, hexacosanol และ B-sitosterol) และจากลำต้น(สารเคมีในลำต้นกรดน้ำมี:dulciol, dulcioic acid, iffaiionic acid, sitosterol, betulinic acid,friedilin, amellin, scoparol, benzoxazolinone, glutinol, -amtrin,tritriacontane, dulcioloneและอัลคาลอยด็)นั้นเมื่อนำมาทดสอบกับสัตว์มีผลต่อร่างกายของมัน เช่นลดการเกร็งตัว การเคลื่อนไหวลำไส้เล็กส่วนต้น (duodenum) ของกระต่ายกระตุ้นหัวใจของคางคก และมีผลเล็กน้อยในการกระตุ้นมดลูกของหนูขาวแต่จะไม่มีผลต่อกล้ามเนื้อลาย หน้าท้องคางคก และลำไส้เล็กส่วนปลาย(ileum)ของหนูตะเภาแต่เมื่อนำมาฉีดเข้าในหลอดเลือดของ แมวแล้วจะลดความดันเลือดให้ลดลงลดการหายใจ สารที่สกัดจากแอลกอฮอล์จะไม่มีพิษเลยแต่สารที่สกัดจากน้ำจะมีพิษต่อหนูถีบ จักร